Jak zachować się w sądzie?

Uczestnictwo w rozprawie sądowej, czy to w roli oskarżonego, strony czy świadka, to stresujące przeżycie. Sąd to poważna instytucja, dlatego już samo przekroczenie jego progu powoduje zagubienie. Większość osób, która na co dzień nie ma do czynienia z wymiarem sprawiedliwości, nie wie, jak zachować się w sądzie. Przedstawiamy kompleksowy poradnik, który pomoże Ci odnaleźć się w tej niecodziennej sytuacji.

Spis Treści

• Jak przygotować się do rozprawy sądowej
• Jakie dokumenty zabrać ze sobą
• Co ubrać na rozprawę sądową?
• Zasady zachowania w sądzie
• Jak zachować się w sądzie jako oskarżony?
• Jak zachować się w sądzie jako świadek?
• Postawa i mowa ciała w sądzie
• Jak rozmawiać z sędzią?
• Co robić w przypadku stresu?
• Najczęstsze błędy popełniane w sądzie
• Unikanie nieodpowiednich zachowań
• Jakie konsekwencje mogą wyniknąć z nieodpowiedniego zachowania?

Jak przygotować się do rozprawy sądowej

Zanim stawisz się na sali sądowej, powinieneś dobrze przygotować się do rozprawy. Po pierwsze sprawdź lokalizację - upewnij się, w którym sądzie musisz się stawić. Zaplanuj dojazd tak, aby zapewnić sobie pewien zapas czasu. Jeśli rozprawa odbywa się w godzinach Twojej pracy, powiadom o niej pracodawcę, przedstawiając otrzymane wezwane. Nieobecność z tego tytułu uważa się za usprawiedliwioną, ale pracodawca powinien wiedzieć o niej wcześniej.

Jakie dokumenty zabrać ze sobą

Każdy, kto zgłasza się na rozprawę, powinien wziąć ze sobą ważny dokument tożsamości ze zdjęciem - dowód osobisty lub paszport, oraz otrzymane wezwanie lub zawiadomienie. Świadkowie ani strony postępowania zasadniczo nie mogą korzystać z notatek własnych, ale czasami sąd dopuszcza taką możliwość.

Co ubrać na rozprawę sądową?

Kwestia ubioru nie została sprecyzowana w przepisach, dlatego zasadniczo obowiązuje pewna dowolność. Pamiętaj jednak, że stylizacja nie może być krzykliwa, ponieważ w ten sposób godzisz w powagę sądu. Należy więc ubrać się skromnie, w miarę elegancko, w stosowanych kolorach. W przypadku mężczyzn nie jest wymagany garnitur, jednak klasyczna marynarka i spodnie są mile widziane.

Zasady zachowania w sądzie

Sąd to wyjątkowe miejsce - obowiązują tutaj pewne zasady zachowania, których łamanie obarczone jest karą grzywny, a w skrajnych przypadkach nawet karą tymczasowego aresztowania.

Jak zachować się w sądzie jako oskarżony?

Jako oskarżony masz prawo brać udział w rozprawie, składać zeznania (lub zachować milczenie), a także zadawać pytania świadkom. Jednocześnie ciąży na Tobie obowiązek wykonywania poleceń sądu i kulturalnego zachowania. Głos możesz zabrać jedynie wtedy, gdy uzyskasz pozwolenie sądu. Jeśli nie wiesz, jak zachować się w sądzie jako oskarżony, adwokat od spraw karnych udzieli Ci wszelkich informacji i wskazówek.

Jak zachować się w sądzie jako świadek?

Świadek co do zasady ma obowiązek złożenia zeznań, jednak prawo dopuszcza ich odmowę, jeśli oskarżony należy do grona najbliższej rodziny. Kolejnym obowiązkiem świadka jest udzielanie odpowiedzi na pytania zadawane przez sąd, prokuratora czy pełnomocnika. Nie może on natomiast samodzielnie formułować pytań, na przykład do oskarżonego. Jak zachować się w sądzie jako świadek? Rób to, o co prosi sąd. Używaj normalnego języka, bez wulgaryzmów, nie podnoś głosu. Ponadto zabieraj go tylko wtedy, gdy sąd Ci go udzieli.

Postawa i mowa ciała w sądzie

W sądzie niedopuszczalne jest okazywanie obraźliwych gestów, bez względu na to, czy są skierowane do samego sądu, czy do osób uczestniczących w rozprawie. Składając zeznania lub zwracając się do sądu, należy przyjąć pozycję stojącą. Czasami jednak dopuszczalne jest zajęcie miejsca, na przykład w przypadku osób starszych lub kobiet w ciąży.

Jak rozmawiać z sędzią?

Wobec sądu używamy wyłącznie sformułowania “Wysoki Sądzie”, nawet jeśli odpowiadamy na pytania prokuratora lub adwokata. To sąd jest od zadawania pytań, natomiast kierowanie ich w drugą stronę nie jest dopuszczalne. Na pytania odpowiadamy rzeczowo, zwięźle.

Co robić w przypadku stresu?

Uczestnictwo w rozprawie może wywołać stres, jednak warto pamiętać, że przesłuchanie to nie egzamin. Sąd nie wymaga szczegółowych odpowiedzi na wszystkie pytania. Oskarżony czy świadek mogą pewnych rzeczy nie wiedzieć lub nie pamiętać - w takich sytuacjach wystarczy o tym poinformować. Jeśli stresujesz się zbliżającą rozprawą, zawsze możesz skorzystać z pomocy adwokata. Specjalista wyjaśni po kolei, jak zachować się w sądzie i o czym w szczególności trzeba pamiętać.

Najczęstsze błędy popełniane w sądzie

Do najczęstszych błędów popełnianych w sądzie należą:

• nieodpowiedni strój,
• zwracanie się do stron postępowania, a nie do sądu,
• zabieranie głosu bez zgody sądu,
• używanie obraźliwego języka,
• wyrażanie własnych opinii zamiast relacjonowania zdarzeń.

Unikanie nieodpowiednich zachowań

Chcąc uniknąć nieodpowiednich zachowań, warto dobrze przygotować się do rozprawy. Pamiętaj o punktualnym stawieniu się na sali rozpraw, odpowiednim ubiorze, właściwej postawie. Postaraj się też opanować emocje, zwłaszcza te negatywne.

Jakie konsekwencje mogą wyniknąć z nieodpowiedniego zachowania?

Jeśli nie wiesz, jak zachować się w sądzie, łamiąc podstawowe zasady, w pierwszej kolejności otrzymasz upomnienie. Gdy te nie przynoszą rezultatów, sąd może wymierzyć karę grzywny do 3 tys. zł. To jednak nie wszystko. Kara porządkowa dla osób, które nadal nie stosują się do poleceń sądu to kara pozbawienia wolności na okres do 14 dni. Nie trzeba jednak obawiać się wizyty w sądzie - kary wymierzane są jedynie osobom, które łamią podstawowe zasady zachowania i nie stosują się do poleceń.