Koszty zastępstwa procesowego w 2024 roku

Spis treści

 

• Koszty zastępstwa procesowego — co to jest?
• Kto płaci za zastępstwo procesowe?
• Kiedy płaci się koszty zastępstwa procesowego?
• Ile bierze adwokat za reprezentowanie w sądzie — stawki adwokackie 2024
• Koszty zastępstwa procesowego
• Koszty zastępstwa procesowego w sprawach o świadczenie pieniężne
• Koszty zastępstwa procesowego w sprawach prawa rzeczowego
• Koszty zastępstwa procesowego w sprawach z zakresu prawa rodzinnego
• Koszty zastępstwa procesowego w sprawach prawa pracy

 

Rozpoczynając batalię sądową, należy wyposażyć się nie tylko w cierpliwość, ale również w odpowiednią wiedzę prawną. Nie każdy jest biegły w tym zakresie. Mały błąd może skutkować przegraną sprawą, dlatego warto skorzystać z pomocy specjalisty. Sprawdź nasz artykuł, w którym dokładnie opisujemy koszty zastępstwa procesowego. Co to jest, jak je rozliczyć oraz ile bierze adwokat za reprezentowanie w sądzie — tego wszystkiego dowiesz się z tekstu!

 

Koszty zastępstwa procesowego — co to jest?

 

Koszty zastępstwa procesowego to wynagrodzenie prawnika (adwokata lub radcy prawnego) za reprezentowanie interesów klienta w sądzie. Honoraria adwokackie są zazwyczaj płacone przez stronę przegrywającą, choć czasami mogą być podzielone między obie strony. Z reguły adwokaci ustalają ze swoim klientem stawki za reprezentację prawną. Wysokość zależy od rodzaju sprawy. Stawka może się różnić w zależności od tego, czy jest to stawka godzinowa, czy opłata stała, ale zazwyczaj jest ona uzależniona od tego, jaki poziom wiedzy specjalistycznej jest potrzebny i ile czasu zostanie poświęcone Twojej sprawie. Koszty te ostatecznie pokrywa strona przegrywająca sprawę.

Ze względu na możliwość wystąpienia nadużyć, Ustawodawca przewidział maksymalną wysokość kosztów, którymi można obciążyć stronę przegrywającą (tzw. taksę adwokacką bądź radcowską). Maksymalne stawki są więc odgórnie narzucone i honorarium adwokackie nie powinno ich przekroczyć.

 

Kto płaci za zastępstwo procesowe?

 

Aby w pełni zrozumieć kwestię tego, kto płaci za zastępstwo procesowe, należy odpowiedzieć na inne pytanie: kto płaci za usługi prawne? Co do zasady, adwokat, lub radca prawny, reprezentujący swojego Klienta przed sądem, może ustalić dowolne honorarium za swoją pracę. Logiczne jest, że bardziej doświadczony prawnik, odnoszący spore sukcesy w branży, może oczekiwać wyższego wynagrodzenia, niż osoba, która dopiero zaczyna swoją zawodową karierę. To powoduje często nieścisłości i obawy przed skorzystaniem z usług kancelarii prawnych. Nie trzeba się jednak znacząco przejmować kosztami. W polskim prawie osoba, która przegrała proces, może zostać obciążona płatnością nie tylko za proces sądowy, ale również za obsługę prawniczą wygranego.

Pieniądze poniesione na usługi prawne może więc odzyskać każdy klient, jeśli wygra sprawę sądową i to strona przegrywająca jest zobowiązana do pokrycia kosztów. Maksymalna wysokość tych kosztów jest określana w rozporządzeniach publikowanych przez Ministra Sprawiedliwości. Rozporządzenia te są cykliczne, aktualizowane rok do roku (nie jest to obowiązkowe) i określają opłaty za korzystanie z usług adwokatów i radców prawnych. Zawsze określają one stawki minimalne, które strona przegrywająca w sądzie musi zwrócić drugiej stronie procesu. Warto wspomnieć, że chociaż Minister Sprawiedliwości określa minimalne wynagrodzenie, o którego zwrot można się starać, to w przypadku bardziej złożonych spraw, sąd ma prawo podnieść koszt zastępstwa procesowego nawet 6-krotnie. Takie sytuacje mają miejsce przy skomplikowanych procesach, które wymagają sporego zaangażowania sądu i osób reprezentujących strony.

 

Kiedy płaci się koszty zastępstwa procesowego?

 

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 98 Kodeksu Postępowania Cywilnego:

“Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).”

 

Jednak, aby dokładnie określić, kiedy płaci się wynagrodzenie adwokackie, należy najpierw uchwycić dokładną istotę tego pojęcia. Czym innym jest bowiem wynagrodzenie, które ustalimy w umowie z pełnomocnikiem, a czym innym wysokość wynagrodzenia pełnomocnika, które przyzna nam sąd, np. w przypadku nieuwzględnienia naszego roszczenia lub oddalenia powództwa, gdy występowaliśmy jako pozwany. Oznacza to mniej więcej, że istnieją dwa różne rodzaje honorariów adwokackich: te przyznane przez sąd i te uzgodnione przez strony przed rozpoczęciem sprawy.

 

Jeśli strona prowadzi sprawę osobiście, do kosztów tych zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe (np. opłata od pozwu), koszty dojazdu do sądu oraz równowartość zarobków utraconych wskutek stawiennictwa w sądzie.

 

Jeśli wygrasz sprawę, nie musisz płacić tych opłat. Jeśli jednak występowałeś jako pozwany i przegrasz sprawę sądową lub Twój pozew zostanie oddalony, jesteś zobowiązany do poniesienia tych kosztów.

 

Trochę inaczej wygląda sprawa, jeżeli strona jest reprezentowana przez inny organ (np. adwokata). Tutaj również przegrany musi ponieść koszty wynagrodzenia kancelarii reprezentującej stronę, jednak ich wysokość określona jest we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości i koszty te nie mogą jej przekroczyć.

 

Ile bierze adwokat za reprezentowanie w sądzie — stawki adwokackie 2024

 

Tak jak zostało to wcześniej wspomniane, nie ma odgórnie ustalonej granicy honorarium adwokata, lub prawnika, który może reprezentować stronę w postępowaniu sądowym. Określony cennik za usługi ma w Polsce tylko notariusz, który musi dostosować się do określonych cen i nie może ich zmieniać. Adwokaci, czy radcy prawni mogą ustalać dowolne kwoty za swoją pracę i będą one zależne od wielu czynników.

Należy jednak wspomnieć, że każdy z pracowników prawa powinien ustalać stawki zgodnie z etyką zawodową. W Polsce obowiązuje Kodeks Etyki (Radcy Prawnego, Adwokackiej, czy Rzecznika Patentowego) i honorarium kancelarii powinno uwzględniać określone w nim zasady.

 

Podstawowymi elementami składającymi się na wysokość wynagrodzenia prawnika (w myśl Kodeksu Etyki Zawodowej) są:

 

• Realny konieczny nakład pracy;
• Wymagana specjalistyczna wiedza, umiejętności;
• Wymagane doświadczenie;
• Stopnień trudności i złożoność sprawy (jej charakter);
• Miejsce i termin świadczenia usługi;
• Znaczenie sprawy dla klienta;
• Odpowiedzialność wiążąca się z prowadzeniem sprawy;
• Możliwość utraty (lub ograniczenia możliwości pozyskania) innych klientów w trakcie trwania rozprawy;
• Rodzaju więzi z klientem (której należy unikać);
• Innych szczególnych warunków wymaganych przez klienta;

 

Adwokat, czy radca prawny nie powinien także zawierać umów, które przewidują wypłatę wynagrodzenia tylko w przypadku wygranej (z punktu widzenia klienta) sprawy. Istnieje możliwość umieszczenia w umowie zapisu o dodatkowym honorarium dla pełnomocnika za sukces, ale co do zasady, prawo jasno określa, że prawnik ma dostać wynagrodzenie za swoją pracę, bez względu na finalny wynik i decyzję sądu.

 

Koszty zastępstwa procesowego

 

Koszty zastępstwa procesowego ustalone są przez Ministra Sprawiedliwości, a ich wysokość jest zależna od danej sprawy. Mogą to być m.in.: sprawy o świadczenie pieniężne, sprawy z zakresu prawa rzeczowego, sprawy z zakresu prawa rodzinnego, czy sprawy z zakresu prawa pracy. Każda z tych spraw jest indywidualnie rozpatrywana przez sąd, ale wysokość kosztów zastępstwa procesowego jest odgórnie ustalona. W 2024 roku wysokość kosztów zastępstwa procesowego nie powinna różnić się znacząco od ich wysokości w 2023, czyli:

 

Koszty zastępstwa procesowego w sprawach o świadczenie pieniężne

 

W przypadku spraw z zakresu prawa cywilnego stawka ta jest zazwyczaj uzależniona od wartości roszczenia. O ile, w rozporządzeniu, nie została ona wskazana wprost, kwoty mają określoną wartość:

 

• do 500 zł – 90 zł;
• powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł;
• powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł;
• powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł;
• powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł;
• powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł;
• powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł;
• powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 15 000 zł;
• powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.

 

Istnieje jednak pewne odstępstwo od wysokości tych stawek. Mogą one ulec zmniejszeniu w przypadku, kiedy sprawa zakończy się wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniach upominawczych, lub nakazowych (w tym również w elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz europejskim postępowaniu nakazowym). W takich sytuacjach wyżej wymienione stawki mogą zostać pomniejszone i wynosić:

 

• do 500 zł – 60 zł;
• powyżej 500 zł do 1500 zł – 180 zł;
• powyżej 1500 zł do 5000 zł – 600 zł;
• powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1200 zł;
• powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2400 zł;
• powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3600 zł;
• powyżej 200 000 zł – 7200 zł.

 

W przypadku kolejnych kosztów zastępstwa procesowego, ich wysokość będzie ściśle zależna od danej sprawy.

 

Koszty zastępstwa procesowego w sprawach prawa rzeczowego

 

• o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości – 50% stawki wskazanej w akapicie powyższym zależnej od wartości przedmiotu sporu;
• rozgraniczenie – 720 zł;
• dotyczących służebności – 480 zł;
• naruszenie posiadania – 320 zł;
• o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – 240 zł;
• o zniesienie współwłasności – stawkę obliczoną na podstawie § 2 od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez radcę prawnego, a w przypadku zgodnego wniosku uczestników – 50% tej stawki;
• związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną – 480 zł;
• o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym – 50% stawki wskazanej w pierwszym akapicie, zależnej od wartości prawa dotkniętego niezgodnością

 

Koszty zastępstwa procesowego w sprawach z zakresu prawa rodzinnego

 

• rozwód i unieważnienie małżeństwa – 720 zł;
• stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa – 720 zł;
• przysposobienie – 360 zł;
• pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – 240 zł;
• ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia – 480 zł;
• rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym – 480 zł;
• ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami – 720 zł;
• alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – 120 zł.

 

Koszty zastępstwa procesowego w sprawach prawa pracy

 

• nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180 zł;
• wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż za wypadek przy pracy – 75% stawki od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;
• inne roszczenia niemajątkowe – 120 zł;
• ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 240 zł;
• świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.

Bez względu na rodzaj sprawy, zawsze warto skorzystać z pomocy pełnomocnika. Nasza kancelaria służy pomocą w sprawach z zakresu prawa cywilnego, prawa karnego, spraw gospodarczych i wielu innych. Zapraszamy do kontaktu.

 

Powiązane artykuły:

• Na jakiej podstawie określana jest wysokość alimentów?
• Postępowanie upominawcze a nakazowe — czym się różnią