Kiedy nie należy się zachowek od darowizny?

Spis treści

 

• Zachowek od darowizny — czym jest?
• Czy można ubiegać się o zachowek od darowizny?
• Kto może ubiegać się o zachowek od darowizny?
• Kiedy nie należy się zachowek od darowizny?
• Zachowek od darowizny — do ilu lat się należy?

 

We wszystkich sprawach, w których główną rolę odgrywają pieniądze, zawsze pojawiają się pewne trudności. Właśnie dlatego to sprawy spadkowe uchodzą za te szczególnie skomplikowane. Oczywiście nie zawsze tak jest, lecz gdy potrzebuje się wsparcia adwokata lub prawnika, zwykle ma się do czynienia z trudną sytuacją. Szczególnie kłopotliwe okazuje się, gdy do spadku powoływanych zostaje wiele osób bliskich dla zmarłego. Trzeba wówczas uwzględnić wszelkie kwestie, m.in. otrzymane od spadkodawcy darowizny za życia. Wyjaśniamy zatem kiedy nie należy się zachowek od darowizny i kiedy przysługuje. Dowiesz się więcej, czytając poniższy artykuł.

 

Zachowek od darowizny — czym jest?

 

Jeśli chcemy wyjaśnić, jaki związek zachodzi między darowizną a zachowkiem, musimy wyjaśnić, czym w ogóle jest zachowek. Zgodnie z prawem to pewna wartość lub kwota pieniężna, która uchodzi za tzw. minimum należne, np. małżonkowi oraz rodzicom. Nie ma to znaczenia, czy zostali oni uwzględnieni w sporządzonym przez spadkodawcę testamencie. Ma to na celu ochronę interesu tych osób, które poprzez możliwość spadkodawcy do swobodnego decydowanie o swoim majątku mogłyby nie zostać powołane do dziedziczenia. Od osób zgłaszających się do kancelarii, często pada pytanie, czy testament zwalnia od zachowku. Jak się okazuje, jest ono dość słuszne, ponieważ sam testament nie może pozbawić bliskich osób, pominiętych w woli spadkodawcy, wspomnianego zachowku. Wymaga to jednak ingerencji specjalisty — w takich sprawach pomaga prawnik rodzinny. 

 

Czy można ubiegać się o zachowek od darowizny?

 

Zdarza się, że za życia, osoby bliskie otrzymują od spadkodawcy liczne darowizny, które potencjalnie mają zapewnić otrzymanie majątku przez konkretną osobę. Powstaje wówczas pytanie, czy od darowizny należy się zachowek, gdy osoba przepisująca majątek umrze. Według prawa przy ustalaniu przysługującego danej osobie zachowku, do spadku dolicza się wszelkie udzielone darowizny przez spadkodawcę. Nie można więc zaprzeczyć — zachowek i darowizna są od siebie zależne. Po śmierci danej osoby zwykle ustalana jest tzw. scheda spadkowa. Czasami okazuje się ona znikoma lub nawet zerowa. Lecz to jeszcze nie oznacza, że tak jest w rzeczywistości. Należy bowiem doliczyć do niej kwoty darowizn dokonanych przez spadkodawcę za życia i wówczas sytuacja zupełnie się zmienia. W konsekwencji zatem można ubiegać się o zachowek od darowizny. 

 

Kto może ubiegać się o zachowek od darowizny?

 

Skoro już wiemy, czy od darowizny należy się zachowek, warto wyjaśnić, kto tak naprawdę może się o niego ubiegać. Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 991 § 1. Według niego małżonkowi, rodzicom spadkodawcy oraz zstępnym, którzy potencjalnie mogliby zostać powołani do spadku z ustawy, należy się zachowek. Mają do niego prawo więc dzieci po rodzicach, wnuki po dziadkach, a także i rodzice po swoim zmarłym dziecku. Pytanie jednak, jaka część zachowku przysługuje danej osobie? Jeśli mowa o dzieciach lub też osobach niezdolnych do pracy, zachowek może mieć dwie trzecie wartości udziału spadkowego w dziedziczeniu ustawowym. W pozostałych przypadkach można liczyć na połowę udziału, które można by otrzymać przy standardowym dziedziczeniu ustawowym. 

Zachowek od darowizny należy się wówczas gdy ustawowo dana osoba jest uznana za spadkobiercę, natomiast w testamencie nie została ona ujęta. 

 

Kiedy nie należy się zachowek od darowizny?

 

Warto wyjaśnić również, kiedy nie należy się zachowek od darowizny. Bo oczywiście są również i takie sprawy spadkowe. Wyjątki uwzględnia Kodeks cywilny w art. 994. Według przepisów do spadku nie można doliczyć darowizny, jeśli były one drobne. Nie uwzględnia się również darowizn sprzed dziesięciu laty od chwili otwarcia spadku. Chodzi w tym przypadku o darowizny na rzecz osób, które nie są spadkobiercami lub nie mają prawa do zachowku. Jeśli więc darowizny dokonano 10 lat wstecz, nie ma to znaczenia, jak duża była, a także, na jaki cel została przekazana.

 

Zachowek od darowizny — do ilu lat się należy?

 

Wiesz już, jak ma się darowizna od rodziców a zachowek, o który mogą ubiegać się inni spadkobiercy ustawowi. Wspomnieliśmy również, że testament nie zwalnia z zachowku, jeśli dotyczy osoby, która jest uwzględniona w dziedziczeniu ustawowym. Warto jednak wyjaśnić do ilu lat można ubiegać się o zachowek. Wymaga to wyjaśnienia, bowiem sam zachowek należy się zawsze, bez względu na to kiedy dokonano darowizny. Chyba że dokonano ją 10 lat temu, wówczas kwota nie może się wliczać do masy spadkowej czy zachowków. ALE takie przedawnienie odnosi się tylko do osób niezaliczanych do spadkobierców. Zgodnie z przepisami, jeśli mówi się zatem o zachowku po rodzicach, nie można wskazać czasowego ograniczenia. Jeśli jednak wciąż rozważasz, czy od darowizny należy się zachowek, skontaktuj się z doświadczonym adwokatem. Jak już wspomnieliśmy, sprawy spadkowe bywają skomplikowane i często wymagają dokładnego omówienia z osobą doskonale znającą przepisy.

 

Powiązane artykuły:

• Zachowek - wszystko co musisz wiedzieć
• Jak podważyć testament?
• Odrzucenie spadku - co musisz wiedzieć?