Zrzeczenie się praw rodzicielskich

Spis treści

 

• Czym jest zrzeczenie się praw rodzicielskich?
• Zrzeczenie się praw rodzicielskich — jak to zrobić?
• Zrzeczenie się praw rodzicielskich a alimenty
• Rodzaje przysposobienia
• Kiedy zrzeczenie się praw rodzicielskich nie jest możliwe?
• Zrzeczenie się praw rodzicielskich a działania sądu

 

Życie pisze naprawdę różne scenariusze. Niektóre trudno przewidzieć. Są jednak sytuacje, które się powtarzają. To między innymi dobrowolne zrzeczenie się praw rodzicielskich przez matkę lub ojca. W przypadku matki sytuacja nie zdarza się często, lecz zdecydowanie jest możliwa. Choć wydaje się to czymś nienaturalnym, czasami takie działanie jest konieczne i stanowi punkt wyjścia dla rozwiązania problemów. Wbrew pozorom polskie prawo nie uwzględnia jednak możliwości zrzeczenia się praw, lecz ich pozbawienia. Podpowiadamy zatem, czym jest zrzeczenie się praw rodzicielskich, a także jak to się ma do alimentów. Zapraszamy do lektury.

 

Czym jest zrzeczenie się praw rodzicielskich?

 

Przede wszystkim musisz wiedzieć, że zrzeczenie się praw rodzicielskich nie jest możliwe. Prawo nie przewiduje takiej sytuacji. W ogólnym rozumieniu samo zrzeczenie miałoby na celu zaprzeczenie rodzicielstwa oraz porzucenie wszelkich zobowiązań wiążących się z opieką nad dzieckiem. Prawo przewiduje jednak tylko możliwość pozbawienia rodzica praw do dziecka. Jak w takiej sytuacji wygląda zrzeczenie się praw rodzicielskich a alimenty? Wiele osób sądzi, że utrata praw uchroni ich od płacenia renty alimentacyjnej. Nie jest to jednak prawda. W przypadku faktycznego rodzicielstwa obowiązek alimentacyjny zostaje zachowany.

Co ważne, dobrowolne zrzeczenie się praw rodzicielskich przez matkę lub ojca nie następuje automatycznie. To sąd rozstrzyga, czy jest ono zasadne, czy też nie. 

 

Zrzeczenie się praw rodzicielskich — jak to zrobić?

 

Chęć zrzeczenia się praw rodzicielskich zwykle zapoczątkowuje rozwód. Po nim występuje często kolejny proces, podczas którego następuje przyznanie opieki na dziecko. W trakcie tego zwykle uczestniczy prawnik rozwodowy. W zależności od tego, którą stronę reprezentuje, może złożyć wniosek o dobrowolne zrzeczenie się praw rodzicielskich. Jak już jednak wiesz, prawo nie przewiduje sytuacji, w której dochodzi do zrzeczenia się rodzicielstwa. Jednak istnieje możliwość pozbawienia rodzica praw do dziecka. Takie postanowienie zapada, dopiero gdy rodzic decyduje się złożyć wspomniany wniosek. Wówczas sąd decyduje, czy w danej sytuacji możliwe jest pozbawienie praw rodzicielskich danej osoby. 

 

Zrzeczenie się praw rodzicielskich nie jest więc kwestią formalną. Sąd dokładnie analizuje sprawę i bierze pod uwagę relacje między dzieckiem a rodzicem. Nie w każdym przypadku, nawet patologiczne zachowanie nieletniego, będzie podstawą do odebrania praw rodzicielskich. 

 

Zrzeczenie się praw rodzicielskich a alimenty

 

Zrzeczenie się praw rodzicielskich a alimenty to temat, który często się pojawia, gdyż występuje wokół niego wiele sprzecznych informacji. Wbrew temu, co może się wydawać, pozbawienie praw rodzicielskich nie zwalnia opiekuna z obowiązku alimentacyjnego. Wiele osób składających wniosek o dobrowolne zrzeczenie się praw rodzicielskich liczy na to, że nie będą musieli płacić wspomnianego świadczenia. To jednak zupełnie błędne założenie. Warto mieć to na uwadze, zanim podejmie się decyzję o złożeniu do sądu stosownych dokumentów. W trudnych sytuacjach mogą pomóc mediacje rodzinne, przeprowadzone przez doświadczonego adwokata. Taka osoba potrafi spojrzeć na sprawę z innej perspektywy, a także przekonać do pewnych racji. 

 

Musisz bowiem wiedzieć, że zrzeczenie się praw rodzicielskich wcale nie oznacza, że dziecko po śmierci nie może dochodzić praw w zakresie dziedziczenia spadku. A jedyną sytuacją, w której alimenty nie muszą być wypłacane to zerwanie pokrewieństwa między dzieckiem a rodzicem. Ma to miejsce w przypadku udowodnienia braku ojcostwa. Jednocześnie zrzeczenie, a zatem pozbawienie władzy rodzicielskiej niesie za sobą wiele konsekwencji, takich jak brak możliwości oddziaływania na życie dziecka czy decydowanie o jego losie. 

 

Rodzaje przysposobienia

 

W kwestii obowiązku alimentacyjnego znaczącą rolę odgrywa rodzaj przysposobienia. Można mówić o przysposobieniu pełnym, niepełnym lub całkowitym. Kwestia tym decyduje o tym, czy obowiązek alimentacyjny zostanie utrzymany. Pierwsze przysposobienie niepełne nie prowadzi do braku konieczności wypłacania renty. Z kolei przy przysposobieniu pełnym i całkowitym obowiązek ten może być zniesiony. Dochodzi do tego wtedy, gdy dziecko zostaje uznane za swoje przez innych rodziców. Rodzic biologiczny traci wszelkie prawa do nieletniego.

 

Kiedy zrzeczenie się praw rodzicielskich nie jest możliwe?

 

Dobrowolne zrzeczenie się praw rodzicielskich przez matkę lub ojca czy inaczej pozbawienie władzy rodzicielskiej przez sąd nie zawsze dochodzi do skutku. Sąd bierze bowiem stan faktyczny oraz relacje między dzieckiem a rodzicem. Prawa do dziecka zostają odebrane tylko wtedy, gdy można dopatrzyć się określonych czynników, takich jak:

 

• zaniedbywanie obowiązków względem dziecka,
• niedopełnianie władzy rodzicielskiej, np. poprzez zaniedbania, które mają charakter rażący i trwały,
• władza rodzicielska jest często nadużywana w złej mierze,
• wykryta zostanie trwała przeszkoda, która spowoduje, że sprawowanie rodzicielstwa nie będzie możliwe.

 

Zrzeczenie się praw rodzicielskich a działania sądu

 

Wniosek o dobrowolne zrzeczenie się praw rodzicielskich prowadzi do ich pozbawienia, lecz muszą wystąpić określone czynniki, o których wspomnieliśmy powyżej. Sąd jednak może podejmować także inne działania, które mają określony skutek. Można mówić zatem o:

 

• pozbawieniu rodzica władzy trwale,
• ograniczeniu władzy, które zmniejsza prawa i obowiązki rodzica,
• zawieszeniu władzy na pewien okres, np. do czasu poprawy sytuacji materialnej.

Do powyższych sytuacji dochodzić, gdy rodzic nadużywa swojej władzy, m.in. poprzez karcenie lub namawianie do złych czynów, takich jak kradzież. Również, gdy rodzic nie może sprawować opieki nad dzieckiem z powodu choroby, a także, gdy rodzic zaniedbuje relacje z dzieckiem oraz nie wywiązuje się ze swoich obowiązków. 

Warto więc zauważyć, że zrzeczenie się praw rodzicielskich to sytuacja, która niesie za sobą wiele konsekwencji. Warto zatem w pierwszej kolejności rozważyć mediacje rodzinne lub pomoc psychologów oraz innych specjalistów. Takie osoby mogą wesprzeć w podejmowaniu dobrych decyzji. 

 

Powiązane artykuły:

• Podział majątku przed i po rozwodzie?
• Na jakiej podstawie określana jest wysokość alimentów?
• Jak złożyć pozew o rozwód?